-
1 ἅμα
A Adv. at once, at the same time, mostly of Time, freq. added toτε.. καί, ἅμ' οἰμωγή τε καὶ εὐχωλή Il.8.64
;ἅ. τ' ὠκύμορος καὶ ὀϊζυρός 1.417
;σέ θ' ἅ. κλαίω καὶ ἐμέ 24.773
;σαυτόν θ' ἅ. κἀμέ S.Ph. 772
, cf. 119;ἄνους τε καὶ γέρων ἅ. Ant. 281
:—with καί only,ἅ. πρόσσω καὶ ὀπίσσω Il.3.109
; withτε.. τε, χειρῶν τε βίης θ' ἅ. ἔργον ἔφαινον Hes.Th. 677
.3 in Prose ἅ. δέ.. καί.., ἅ. τε.. καί.., ἅ... καί .. may often be translated by no sooner.. than..,ἅ. δὲ ταῦτα ἔλεγε καὶ ἀπεδείκνυε Hdt.1.112
; ;ἅ. ἀκηκόαμέν τε καὶ τριηράρχους καθίσταμεν D.4.36
;ἅ. διαλλάττονται καὶ τῆς ἔχθρας ἐπιλανθάνονται Isoc.4.157
.b ἅ. μῦθος ἔην, τετέλεστο δὲ ἔργον 'no sooner said than done', Il.19.242;ἅ. ἔπος τε καὶ ἔργον ἐμήδετο h.Merc.46
;ταῦτα εἶπε καὶ ἅ. ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Hdt.3.134
, cf. 9.92: prov.,ἅμ' ἔπος ἅμ' ἔργον Diogenian.1.36
.c with part. and finite Verb in same sense,βρίζων ἅ... ἐξήμελξας εὐτραφὲς γάλα A.Ch. 897
; ἅ. εἰπὼν ἀνέστη as soon as he had done speaking, he stood up, X.An.3.1.47; τῆς ἀγγελίας ἅ. ῥηθείσης ἐπεβοήθουν as soon as news was brought they assisted, Th.2.5;ἅ. γιγνόμενοι λαμβάνομεν Pl.Phd. 76c
;ἡμῖν ἅ. ἀναπαυομένοις ὁ παῖς ἀναγνώσεται Tht. 143b
.4ἅ. μέν.. ἔτι δέ.. X.Cyr.1.4.3
;ἅ. μέν.. πρὸς δέ.. Hdt.8.51
.II together, at once, both, without direct ref. to time, ἅ. πάντες orπάντες ἅ. Il.1.495
, al.;ἅ. ἄμφω h.Cer.15
;ἅ. κρατερὸς καὶ ἀμύμων Od.3.111
, etc.: of Place, Arist.Metaph. 1028b27.IV abs. with Verb, at one and the same time,αἱ πᾶσαι [νῆες] ἅ. ἐγίγνοντο ἐν ἑνὶ θέρει σ καὶ ν Th.3.17
, cf.οὐχ ἅ. ἡ κτῆσις παραγίγνεται D.23.113
.B Prep. with dat. (freq. with part. added), at the same time with, together with, ἅμ' ἠοῖ φαινομένηφι at dawn, Il.9.682, al.; ἅ. ἕῳ, ἅ. ἕῳ γιγνομένῃ, Th.1.48, 4.32; ἅμ' ἠελίῳ ἀνιόντι or καταδύντι at sunrise or sunset, Il.18.136, 210, al.;ἅμ' ἡμέρῃ διαφωσκούσῃ Hdt.3.86
, al.;ἅμ' ἡμέρᾳ E.El.78
, Th.2.94, etc., [dialect] Att.; ἅμ' ἦρι ἀρχομένῳ or ἅ. ἦρι at beginning of spring, Th.5.20, 2.2, etc.;ἅ. κήδεϊ κεκάρθαι τὰς κεφαλάς
during the time of..,Hdt.
2.36;ἅ. τειχισμῷ Th.7.20
;ἅμα τῷ διαυγάζειν Plb.3.104.5
(without Art. ἅμα εὑρεθῆναι Ps.-Plu.Fluv.23.2).2 generally, together with,ἅ. τινὶ στείχειν Il.16.257
;ὀπάσσαι 24.461
, al.; ; ἅ. πνοιῇς ἀνέμοιο keeping pace with the wind, Od.1.98; repeated,ἅμ' αὐτῷ.. ἅμ' ἕποντο 11.371
;οἱ ἅ. Θόαντι Hdt.6.138
, cf. Th.7.57.II rarely c. gen., Herod.4.95, POxy. 903 (iv A. D.), Pythag.Sim.28, Olymp.Hist. p.453 D.; dub. in Thphr.Char.6.9. -
2 αρχω
(aor. ἦρξα, pf. ἦρχα; pass.: fut. ἀρχθήσομαι, pf. ἦργμαι)1) тж. med. начинать, приступатьμύθων ἄρξαι τινί Hom. — начать беседу с кем-л.;ἥ νόσος ἤρξατο γενέσθαι Thuc. — появились первые признаки эпидемии;νομίζοντες τῇ Ἑλλάδι ἄ. τῆς ἐλευθερίας Xen. — полагая, что для Эллады начинается эпоха свободы;ἀρξάμενος ἐξ ἕω Plat. — (начиная) с рассвета;ὅπερ ἀρχόμενος ἔλεγον Plat. — как я сказал вначале;ἅμα ἦρι ἀρχομένῳ Thuc. — с наступлением весны;ἀρχέν ἄρξασθαί τινος Plat. — положить начало чему-л.;πάντοθεν ἄρχεσθαι μελέων Hom. — срезывать со всех членов (жертвенного животного) лучшие части для божества2) идти впереди, вести Hom.ἄ. ὁδόν, ὁδοῖο и κατὰ κέλευθά τινι Hom. — показывать дорогу кому-л., вести кого-л.
3) служить началом, быть причиной(κακῶν Soph.)
ἄρξαι τῇ πόλει ἀνομίας Thuc. — вызвать беспорядки в городе4) править, управлять, властвовать, предводительствовать, начальствовать, командоватьοἱ ἀρχόμενοι Xen. — подданные;ἀρχέν ἄ. Plat. — занимать государственную должность (ср. 1)5) быть архонтомὁ ἄρξας Dem. — бывший архонт
-
3 ἄρχω
Aἀρχέμεναι Il.20.154
: [tense] impf. ἦρχον ib.2.378, etc.; [dialect] Dor.ἆρχον Pi.O.10(11).51
: [tense] fut.ἄρξω Od.4.667
, A.Pr. 940, Th.1.144: [tense] aor. ἦρξα, [dialect] Ep.ἄρξα Od.14.230
, etc.: [tense] pf. ([place name] Thyatira), Decr. ap. Plu.2.851f:—[voice] Med., Od.8.90, etc.; non-thematic part.ἄρχμενος Call.Aet.3.1.56
, al.: [tense] impf., Il.9.93, Hdt.5.28: [tense] fut. ἄρξομαι (in med. sense, v. infr.) Il.9.97, E.IA 442, X.Cyr.8.8.2; [dialect] Dor.ἀρξεῦμαι Theoc.7.95
: [tense] aor.ἠρξάμην Od.23.310
, etc.:—[voice] Pass., [tense] pf. ἦργμαι only in med. sense, v. infr. 1.2: [tense] aor.ἤρχθην, ἀρχθῆναι Th.6.18
, Arist.Pol. 1277b13, v. infr.11.4:—to be first,I in Time, begin, make a beginning, [voice] Act. and [voice] Med. (in Hom. the [voice] Act. is more freq., in [dialect] Att. Prose the [voice] Med., esp. where personal action is emphasized), to be the aggressor,Th.
1.53; π. ἄρχεσθαι to begin one's operations, X.HG6.3.6; ἄρχειν τοῦ λόγου to open a conversation, Id.An.1.6.6; ἄρχεσθαι τοῦ λόγου to begin one's speech, ib.3.2.7. Constr.:1 mostly c. gen., make a beginning of,ἄρχειν πολέμοιο Il.4.335
;μύθων Od.3.68
;τῶν ἀδικημάτων πρῶτον τοῦτο ἄρξαι Hdt. 1.2
;ἦρξεν ἐμβολῆς A.Pers. 409
; τοῦ κακοῦ ib. 353; ἄρχειν χειρῶν ἀδίκων, ἄρχειν τῆς πληγῆς, strike the first blow, Antipho 4.2.1 and 2:— in [voice] Med. in religious sense, = ἀπάρχεσθαι, ἀρχόμενος μελέων beginning with the limbs, Od.14.428, cf. E. Ion 651; but [voice] Act.,σπονδαῖσιν ἄρξαι Pi.I.6(5).37
.2 c. gen., begin from or with..,ἐν σοὶ μὲν λήξω σέο δ' ἄρξομαι Il.9.97
;ἄρχεσθαι Διός Pi.N.5.25
; πόθεν ἄρξωμαι; A.Ch. 855;πόθεν ποτὲ ἦρκται Hp. VM5
; ἄρχεσθαι, ἦρχθαι ἔκ τινος, Od.23.199, Hp.Off.11; ἀπό τινος freq. in Prose, ἀρξάμενοι αὐτίκα ἀπὸ παιδίων even from boyhood, Hdt.3.12; but more commonly ἐκ παίδων, ἐκ παιδός, etc., Pl.R. 408d, Thg. 128d:— ἀπό in non-temporal relations, ἀρξάμενος ἀπὸ σοῦ. i.e. including yourself, Pl.Grg. 471c, cf. D.18.297;ἀπὸ τῶν πατέρων X.Mem.3.5.15
; ; ἀφ' ἱερῶν ἠργμένη ἀρχή ib. 771a;ἀφ' Ἑστίας ἀρχόμενος Ar.V. 846
.3 c. gen. rei et dat. pers., ἄρχε θεοῖς δαιτός begin a banquet to the gods, Il.15.95;τοῖς ἄρα μύθων ἦρχε 2.433
, etc.;τῇσι δὲ.. ἄρχετο μολπῆς Od.6.101
;ἦρξε τῇ πόλει ἀνομίας τὸ νόσημα Th.2.53
, cf. 12;τὴν ἡμέραν ἄρχειν ἐλευθερίας τῇ Ἑλλάδι X.HG2.2.23
; .4 c. acc., ἄρχειν ὁδόν τινι, show him the way, Od.8.107 (but also ἄρχειν ὁδοῖο lead the way, 5.237): abs. (sc. ὁδόν), ἄρχε δ' Ἀθήνη 3.12
;σὺ μὲν ἄρχε Il.9.69
; ;ἦρχε δ' ἄρα σφιν Ἄρης 5.592
, cf. infr. 11.2: with other accusatives,ἄρχειν ὕμνον Pi.N.3.10
;ἅπερ ἦρξεν A.Ag. 1529
(lyr.);λυπηρόν τι S.El. 552
; .5 of actions,σέο δ' ἕξεται ὅττι κεν ἄρχῃ Il.9.102
: freq. c. inf., τοῖσιν δ' ἦρχ' ἀγορεύειν among them, Il.1.571, etc.; ἦρχε νέεσθαι, ἦρχ' ἴμεν, 2.84, 13.329;ἄρχετε νῦν νέκυας φορέειν Od.22.437
, etc.;ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν Il.7.324
;ἤρξαντο οἰκοδομεῖν Th.1.107
;ἡ νόσος ἤρξατο γενέσθαι Id.2.47
: c. part., of continued action or condition,ἦρχον χαλεπαίνων Il.2.378
;ἢν ἄρξῃ ἀδικέων Hdt.4.119
;ἡ ψυχὴ ἄρχεται ἀπολείπουσα X.Cyr.8.7.26
;πόθεν ἂν ὀρθῶς ἀρξαίμεθα ἐπαινοῦντες; Pl.Mx. 237a
, cf. Tht. 187a (butἄ. ἐπαινεῖν Id.Phdr. 241e
);ἄρξομαι διδάσκων X.Cyr.8.8.2
(butἤρξω μανθάνειν Id.Mem.3.5.22
).6 abs., take the lead!Il.
9.69: generally, begin, ἄρχειν [τὴν ἐκεχειρίαν] τήνδε τὴν ἡμέραν Indut. ap. Th.4.118, cf. Lex ap.D.24.42; τὸ ἄρχον, opp. τὸ ἑπόμενον, Dam.Pr. 234: part. at first,X.
Eq.9.3, Cyn.3.8, Isoc.2.54; at the beginning,ἀρχομένου δὲ πίθου καὶ λήγοντος Hes.Op. 368
, cf. Fr.192.4; ;ἄρχεται ὁ πόλεμος ἐνθένδε Th.2.1
; ἅμα ἦρι ἀρχομένῳ ibid.; θέρους εὐθὺς ἀρχομένου ib.47.II in point of Place or Station, rule, govern, command,1 mostly c. gen., rule, be leader of..,Βοιωτῶν Il.2.494
, cf. Hdt.5.1, etc.2 less freq. c. dat.,ἀνδράσιν ἦρξα Od.14.230
, cf. 471, Il.2.805, Pi.P.3.4, A.Pr. 940, E.Andr. 666, IA 337, IG7.2830 ([place name] Hyettus), etc.; also ἐν δ' ἄρα τοῖσιν ἦρχ' held command among them, Il.13.690, cf. Pl.Phdr. 238a: c. inf. added, ἄρχε Μυρμιδόνεσσι μάχεσθαι led them on to fight, Il.16.65.3 abs., rule, , cf. Pers. 774; esp. hold a magistracy, ; at Athens, etc., to be archon, D.21.178; ἀρχάς, ἀρχὴν ἄρχειν, Hdt.3.80, Th.6.54; ἄρχειν τὴν ἐπώνυμον (with or without ἀρχήν) IG3.659, 693, SIG872.7.4 [voice] Pass., with [tense] fut.ἄρξομαι Hdt.7.159
, Pi.O.8.45, A.Pers. 589, Lys.28.7; butἀρχθήσομαι Arist.Pol. 1259b40
, D.C.65.10:—to be ruled, governed, etc.,ὑπό τινος Hdt.1.127
; , Ant.63;ὑπό τινι Hdt.1.91
, 103;σφόδρα ὑπό τινος Lys.12.92
; ap.D.L.1.60, cf. Pl.Prt. 326d;δύνασθαι καὶ ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν Arist. Pol. 1277b14
; subjects,X.
An.2 6.19, etc.
См. также в других словарях:
άμα — (Α ἅμα) Ι. (ως επίρρημα) (παροιμιώδης φράση) «ἅμ’ ἔπος ἅμ’ ἔργον», πάραυτα, αμέσως, παρευθύς, στη στιγμή και νεώτ. «εν τω άμα» και «ἐν τῷ ἅμα καὶ τό θάμα» αρχ. (κυρίως με άμεση αναφορά σε χρόνο) 1. αμέσως, συγχρόνως 2. με την ίδια σημασία… … Dictionary of Greek